MVRDV werd in 1993 opgericht door Winy Maas, Jacob van Rijs en Nathalie de Vries en creëert sociale, innovatieve, realistische, groene en opmerkelijke architectuur en stedenbouw voor een veranderende wereld. Meer dan 300 medewerkers van kantoren in Rotterdam, Shanghai, Parijs, Berlijn en New York ontwikkelen wereldwijd projecten door middel van een multidisciplinair, collaboratief ontwerpproces dat rigoureus technisch en creatief onderzoek omvat. Het resultaat zijn uitgesproken, innovatieve projecten zoals Villa VPRO, Markthal, Depot Boijmans Van Beuningen en Valley in Nederland, en internationaal heeft MVRDV aanzienlijke aandacht geoogst met projecten zoals de Tianjin Binhai Bibliotheek (China), WERK12 (Duitsland), The Canyon (Verenigde Staten) en Seoullo 7017 Skygarden (Zuid-Korea). Samen met de TU Delft leidt MVRDV The Why Factory, een onafhankelijke denktank die werkt aan de stad van de toekomst. Het werk van MVRDV is wereldwijd gepubliceerd. De monografieën FARMAX (1998), KM3 (2005), Buildings (2015) en Attitudes (oktober 2023) illustreren het werk van het bureau.
Wat was de rol van MVRDV in dit project?
MVRDV heeft het masterplan ontworpen voor ‘Lake Side’. Het werd een verzameling van zeventien gebouwen van verschillende hoogtes en ontworpen door zeven verschillende architecten. MVRDV is ook de ‘urban supervisor’ en ontwierp het torengebouw voor gemengd gebruik (residentieel en kantoren) aan de oostzijde.
Wanneer het masterplan volledig is uitgevoerd, zal het een nieuwe, dynamische woon- en werkwijk opleveren van meer dan 140.000 m2, met 800 appartementen, een breed scala aan werkplekken, openbare voorzieningen en winkels, grenzend aan een park van negen hectare dat een autovrije en gemeenschappelijke buurt vergroot en een brug vormt naar de stad.
“Wij zien het als een nieuwe toegangspoort tot de stad” – MVRDV
Het masterplan is opgesplitst in drie delen. Een gemengde kantoor- en wooncampus ligt aan de oostkant van het perceel (zone A), met grootschalige gebouwen in continuïteit met het Herman Teirlinck- en het gebouw van Brussel Leefmilieu. Deze gebouwen zullen de meest ambitieuze duurzame principes toepassen in hun constructie, waaronder een volledige houtbouw en een lichtere hybride structuur met houten vloerplaten.
Zone B, het middelste deel van het masterplan, is de Courtyard. Hier zijn veertien individuele, voornamelijk woongebouwen gegroepeerd rond een gemeenschappelijke tuin, die de bewoners een ruimte biedt om te genieten van het buitenleven en een kans biedt om elkaar te ontmoeten, samen te zijn en te spelen. Op de begane grond van deze gebouwen bevinden zich openbare voorzieningen, horeca en kleinere winkels om een levendige buurt te creëren en te versterken. De breedte van de Courtyard weerspiegelt precies die van de Gare Maritime, ooit het grootste goederenstation van Europa, wat de menselijke maat van het historische gebouw weerspiegelt en continuïteit brengt in de morfologie van de locatie en de bestaande straten. Het parkgebouw ligt apart van de Courtyard en vormt de slotsom van het masterplan aan de westzijde. Dit elegante parkgebouw is het eindpunt van het groene openbare park dat is ontworpen door Bas Smets en de as van het gebouw is uitgelijnd met de vijf vrijstaande gebouwen van Park Lane, die op hun beurt parallel aan de Gare Maritime liggen, waardoor een verdere relatie met en dialoog tussen het historische en het hedendaagse ontstaat en een samenhangend geheel wordt gewaarborgd.
HET CONCEPT
Het masterplan – axonometrisch aanzicht
Het masterplan – bovenaanzicht
Het masterplan – axonometrisch overzicht van het programma
Het masterplan werd ontwikkeld in overeenstemming met en past volledig binnen de strenge en uitdagende eisen van het Plan Particulier d’Affectation du Sol (PPAS) van Tour & Taxis, een planinstrument dat de ontwikkelingsregels definieert op de schaal van een wijk. MVRDV heeft in een iteratief proces van optimalisatie, samen met Nextensa en de stedenbouwkundige diensten in Brussel, de dichtheid teruggebracht met 18.000 m2, waardoor de schaal menselijker is geworden, de toegankelijkheid van zonlicht en de uitzichten geoptimaliseerd zijn en de algehele levenskwaliteit is verbeterd.
Wat was de inspiratiebron voor dit masterplan?
MVRDV baseerde zich op verschillende lokale elementen. De golvende skyline van de stadsblokken is zeer herkenbaar in Brussel en door gebouwen van verschillende hoogtes en oppervlaktes naast elkaar te plaatsen, wordt dit kenmerk eigentijds, het behoud van onderscheidende gebouwen maar herkenbaar als één stedelijk element. De traditionele binnentuinen in Brussel zijn doorgaans verder opgesplitst in kleinere privétuinen. Het concept van binnentuin werd behouden, maar deze is ontwikkeld als een collectieve, gemeenschappelijke tuin om een gemeenschapsgevoel te bevorderen, een grotere maar intieme groene ruimte te creëren voor alle bewoners en het scala aan activiteiten uit te breiden.
Baksteen komt veel voor in de traditionele Brusselse gevels en is het dominante materiaal in Tour & Taxis. Het is ook het belangrijkste materiaal voor veel van de gebouwen in het masterplan. Door verder gebruik te maken van een reeks warme tinten die het unieke kleurenpalet van de stad weergeeft, wordt continuïteit gegeven aan de Brusselse identiteit terwijl deze ook wordt opgefrist en geactualiseerd, door ervoor te zorgen dat de juiste materialen worden gebruikt voor de juiste gebouwen en er ook wordt voldaan aan de duurzaamheidseisen.
De inspiratie voor de skyline en het materiaal van de Brusselse huizenblokken
Wat beschouw je als jullie “stempel” ?
Door middel van het masterplan en het BKP (BeeldKwaliteitsPlan) is een samenhangend geheel van uiteenlopende architecturen met een eigen signatuur ontstaan die niet alleen met elkaar in dialoog gaan, maar ook interactie creëren tussen het historische en het hedendaagse. Die verschillende architecturen omvatten een mix van typologieën en woonstijlen, van laagbouw met uitzicht op het park tot hoge torens en een parktoren, maar ook co-living. De oplevering van het masterplan zal een iconische en herkenbare Brusselse skyline toevoegen, op menselijke schaal. Door het toevoegen van een gemeenschappelijke tuin, groene ruimten en paden naar andere delen van de stad bevordert het de interactie en de mogelijkheden voor betrokkenheid. Alles bij elkaar is het een samenhangende, leefbare dichtheid.
Hoe zou je het samenwerkingsproces omschrijven ?
MVRDV begon in 2019 samen met Nextensa te werken aan het masterplan en toen het uiteindelijke ontwerp in 2021 klaar was, had het aanzienlijke wijzigingen ondergaan. Dit kon alleen worden bereikt door zij aan zij te werken en samen met Nextensa en de autoriteiten verschillende scenario’s te doorlopen. Door middel van een iteratief en gezamenlijk ontwerpproces kwamen we tot de huidige vorm, nadat we gezamenlijk hadden onderzocht wat de beste dichtheid en het beste programma voor de locatie zou opleveren.
Dit type samenwerking geldt ook voor de architecten met wie we hebben samengewerkt aan het project. MVRDV heeft samen met Nextensa een Beeldkwaliteitsplan (BKP) gemaakt, een raamwerk van architecturale richtlijnen waaraan de ontwerparchitecten moeten voldoen om het masterplan te helpen realiseren. Deze richtlijnen, een goede synergie en de voortdurende, open dialoog die is ontstaan, hebben geresulteerd in gebouwen die zich subtiel onderscheiden en een eigen signatuur hebben, maar volledig coherent zijn met het masterplan.
Als je Lake Side in één of twee zinnen zou moeten beschrijven, wat zou dat dan zijn ?
Lake Side is de laatste tegel van het Tour & Taxis ensemble, dat de bredere visie voor deze nieuwe buurt volledig zal realiseren – een wijk met een gemengd programma ontworpen om stedelijke uitdagingen aan te pakken. Het doel is om een harmonieus evenwicht te vinden tussen een leefbare stedelijke dichtheid, de nabijheid van de natuur en het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap.
BEELDEN RZGraphics
